BAŞ AĞRISININ DİŞ HEKİMLİĞİ İLE İLİŞKİSİ
Baş ağrısı toplumda çok sık görülen bir rahatsızlıktır. 1990-2007 yılları arasında küresel hastalık yükü çalışmalarında, her iki cinsiyette de ilk üç neden arasında baş ağrısı hastalıkları (%31.5) ilk sırada gelmektedir. 2007-2017 yılları arasında vaka sayısı kadınlarda %14.5, erkeklerde ise %14 artmıştır (1,2). Migren, hipertansiyon, küme tipi ağrı ve çene- eklem ağrıları baş ağrılarının en büyük sebepleri arasında belirtilmektedir.
Temporomandibular disfonksiyon (TMD) yani çene-eklem bölgesinde görülen ağrılar tüm baş ağrılarının %20'sinden fazlasını kapsamaktadır. Temporomandibular disfonksiyon (TMD) en sık gençlerde olmak üzere, her yaşta görülebilen, bulguları çene hareketleri sırasında çenede ve çevre dokularda ağrı, çene hareketlerinde kısıtlılık ve/veya klik, krepitasyon gibi sesler, baş, boyun, kulak, diş ağrısı olan bir rahatsızlıktır. Eklem bölgesinde problemi olan hastaların birçoğu başağrısı çekmektedir. Bu hastalar baş bölgesinde ağrı yaşadıkları için problemin kaynağının eklem bölgesinden kaynaklandığını idrak edemeyebilirler.
Çene-Eklem ağrılarının nedeni iki başlık altında açıklanabilir. Birinci nedeni; dişler arasındaki ilişkinin düzensizliğidir. Diş kaybı, kötü protez yapımı ve diş çapraşıklığı gibi nedenlerden dolayı dişlerin birbiri ile olan ilişkisinin bozulduğu zaman çene ekleminin harmoni hareketleri olumsuz etkilenmektedir. Hastalar dental düzensizlikten dolayı doğal çiğnemenin dışına çıkacak ve çene eklemine yön veren kasların anormal yüklenmesine sebep olacaktır. Alması gereken yükten fazlasını alan baş ve boyun kasları laktik birikimine bağlı olarak spazmlar meydana gelecektir. Oluşan spazmlar kasın diğer bölgelerini de yayılarak hastanın yaşam kalitesini düşürecektir.
Çene-ekleminde oluşan ağrıların diğer nedeni ise diş sıkması (bruksizm)'dir. Özellikle stres diş sıkmanın en büyük etkenlerinden birisidir. Stres, alışkanlık, psikayatrik ilaç kullanımı ve diş düzensizliği olan hastalar dişlerini devamlı sıktıkları zaman hem ağız içerisinde hem de ağız dışarısında büyük bir tahribata yol açarlar. Diş sıkması aylar ve yıllar boyunca devam eden hastaların massater kasları aşırı aktive olur. Belirli bir süre sonra çok fazla çalıştığından dolayı normalden çok daha güçlü olan massater kası çene yüz bölgesinde gerilimi artırarak baş ve boyun bölgesinde ağrılara yol açacaktır.
Baş ağrısı yaşayan hastalar çene-eklem tanısını ve tedavisi konusunda uzman diş hekimlerine mutlaka muayene olmalıdır. Baş ağrılarının eklem kaynaklı olup olmadığı muayene sonrası belli olmakla birlikte, yapılacak tedavilerle hastalar ağrı kesicilere bağlı kalmayıp yaşam kalitelerini artırabilirler.
